W pracy przedstawiono ocenę zmienności wybranych cech użytkowych, takich jak: wysokość roślin, liczba i masa ziarn z kłosa, masa 1000 ziarn oraz zawartość białka w ziarnie. Zbadano 2078 obiektów jarej pszenicy twardej zgromadzonych w kolekcji w zależności od pochodzenia geograficznego (obiekty krajowe, zagraniczne oraz o nieznanym pochodzeniu). Były one oceniane w latach 1977–2020 w 3-letnich cyklach jednopowtórzeniowych doświadczeń polowych prowadzonych w Gospodarstwie Doświadczalnym Uniwersytetu Przyrodniczego w Czesławicach koło Nałęczowa. Z przeprowadzonych analiz wynika, że badane obiekty były zróżnicowane pod względem analizowanych cech użytkowych zarówno w poszczególnych grupach, jak i w obrębie całej populacji, a najwyższą zmiennością charakteryzowały się: masa ziarn z kłosa oraz wysokość roślin. Ponadto w każdej z trzech analizowanych grup można wskazać obiekty o wysokiej liczbie (>50 szt.) i masie ziarn z kłosa (>2,1 g) oraz masie 1000 ziarn (>55 g), co czyni z nich wartościowy materiał wyjściowy w praktycznej hodowli pszenicy twardej w Polsce.